Không chủ quan với nguyên nhân giãn bể thận ở thai nhi

Siêu âm thai là cách tốt nhất để phát hiện nguyên nhân giãn bể thận ở thai nhi. Chính trong từng cột mốc của thai kỳ, qua siêu âm những bất thường hệ thống tiết niệu của trẻ sẽ được phát hiện dựa vào lượng nước ối của mẹ.

Giãn bể thận là gì?

Giãn bể thận thai nhi hay còn gọi là thận ứ nước một hoặc hai bên khoảng 1% số thai nhi trong quá trình mang thai. Siêu âm đường kính trước và đường kính sau bể thận thai nhi và tùy vào tuổi thai để chuẩn đoán giãn bể thận. Theo đó có các mốc như sau:

Khi có nghi ngờ về việc giãn bể thận ở thai nhi, bác sĩ sẽ yêu cầu bà bầu ngồi lại thêm 30 để đánh giá lại sau 30 phút vì tình trạng giãn có thể chỉ thoáng qua. Đa số các trường hợp tình trạng này ổn định hoặc thậm chí thoái lui ở giai đoạn sơ sinh.

Có khoảng 20%, sau khi sinh phát hiện các bất thường như tắc nghẽn chỗ nối niệu quản bể thận hoặc hồi lưu bàng quang – niệu quản.

Nguyên nhân giãn bể thận thời kỳ bào thai

Khi liệt kê các nguyên nhân gây giãn bể thận thì có rất nhiều nhưng về cơ bản, các chuyên gia lại cho rằng đa số là không có nguyên nhân cụ thể. Về căn cơ, có thể điểm danh một số như sau:

Giãn thận sinh lý: Đây là tình trạng giãn thận chỉ thoáng qua thời điểm siêu âm thời kỳ bào thai. Mẹ yên tâm tình trạng này sẽ không tăng thêm hoặc sẽ dần được cải thiện sau sinh.

Giãn thận do tắc nghẽn niệu quản: Thường gặp nhất ở vị trí nối giữa bể thận và niệu quản, tỉ lệ gặp là 1/1.000 trẻ. Vị trí niệu quản đổ vào bàng quang, tỉ lệ gặp khoảng 1/2.500 trẻ.

Tắc nghẽn niệu đạo: Tình trạng tắc nghẽn niệu đạo lâu ngày sẽ làm bàng quang căng, không co bóp đẩy nước tiểu ra ngoài được, dần dần ảnh hưởng đến niệu quản và bể thận.

Thận đa nang: Hiện tượng này chỉ xuất hiện khi có sự tắc nghẽn hoàn toàn của niệu quản từ thời kỳ bào thai, thận đa nang không thể bài tiết nước tiểu và không phát triển bình thường. Thông thường chỉ gặp ở một bên thận.

Trào ngược bàng quang – niệu quản: Gặp ở 5 – 25% số trường hợp phát hiện giãn thận trước sinh. Sự trào ngược kéo dài có thể làm giãn niệu quản, bể thận và làm cho trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

Giãn bể thận có nguy hiểm không?

Thoạt đầu, khi nghe tới giãn bể thận thai nhi mẹ sẽ nghĩ đó là một hiện tượng nguy hiểm nhưng sự thật là đa số trường hợp chỉ cần theo dõi bằng siêu âm trong suốt 40 tuần thai.

Mẹ cứ hãy vui vẻ tận hưởng niềm vui thai kỳ vì cơ bản quá trình mang thai, ngày dự sinh, phương pháp sinh sẽ không bị ảnh hưởng bởi tình trạng này. Mẹ chỉ cần ghi nhớ tình trạng của con để thông báo cho bác sĩ siêu âm chẩn đoán trước sinh mỗi khi đi kiểm tra.

Sau khi bé được sinh ra, tại các bệnh viện sản lớn, luôn luôn có các bác sĩ chuyên khoa sơ sinh sẽ thăm khám cho bé, mục đích là để phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh nếu có (ẩn tinh hoàn, lỗ đái thấp, thoát vị bẹn…).

Giãn bể thận ở thai nhi có phải một dạng của bệnh down?

Tình trạng giãn bể thận cũng là một dấu chứng của hội chứng Down nếu kèm theo các bất thường khác.

Cụ thể như nếu siêu âm cho thấy kích thước bất thường trong không gian chứa dịch gần phía sau cổ của thai nhi, thể hiện bằng hình ảnh mờ đục trên màn hình siêu âm; căn cứ vào kích thước và hình dạng bóng mờ sẽ có thể chỉ ra được các bất thường nhiễm sắc thể như hội chứng Down hay tim bẩm sinh.

Giãn bể thận ở thai nhi điều trị thế nào?

Khi phát hiện thai nhi bị giãn bể thận tùy vào tình trạng mà bác sĩ sẽ quyết định có thể phải điều trị kháng sinh dự phòng để đề phòng bệnh lý nhiễm khuẩn tiết niệu hay không.

Trường hợp nặng có thể sau khi sinh trẻ sẽ cần phải phẫu thuật nếu có dấu hiệu rõ ràng của sự tắc nghẽn đường tiết niệu, siêu âm kiểm tra phát hiện tình trạng giãn thận nặng lên, kết hợp với các triệu chứng của nhiễm khuẩn tiết niệu tái đi tái lại nhiều lần.

Với trẻ bị thận đa nang, thận bên kia đa số bình thường nhưng gây chèn ép vào phổi hoặc đường tiêu hóa hoặc nghi ngờ phát triển thành khối u… có thể điều trị bảo tồn, không cần can thiệp phẫu thuật khi trẻ còn quá nhỏ. Bác sĩ sẽ theo dõi tình trạng thận trong vòng 6 tháng đến một năm và quyết định cắt bỏ khi thích hợp.

Ngay cả chuyên gia cũng khó xác định rõ nguyên nhân giãn bể thận ở thai nhi nhưng mẹ cũng không nên chủ quan, cần khám thai theo lịch hẹn của bác sĩ để sinh con suôn sẻ.