Thai nhi đạp nhiều có sao không? Khi nào mẹ nên lo lắng?

Mỗi cú đạp của thai nhi không chỉ giúp mẹ bầu cảm nhận rõ sự hiện diện của con mà còn thể hiện tình trạng sức khỏe của bé. Tuy nhiên, có lúc thai nhi lại đạp nhiều, có khi thai máy ít khiến các mẹ hoang mang, lo lắng. Việc bé đạp nhiều hay ít có thể do nhiều yếu tố tác động, từ tư thế nằm, thời điểm trong ngày đến các phản ứng sinh lý của bé. Vậy thai nhi đạp nhiều có sao không? Cùng tìm hiểu chi tiết để hiểu rõ hơn về vấn đề này.

1. Thai nhi biết đạp từ khi nào?

Đa số mẹ bầu có thể bắt đầu cảm nhận được thai nhi cử động từ tuần thứ 16 đến tuần thứ 24 của thai kỳ. Nếu đây là lần mang thai đầu tiên, các mẹ có thể sẽ cảm nhận thai nhi đạp trễ hơn, khoảng sau tuần thứ 20.

Các chuyển động ban đầu của thai nhi có thể rất nhẹ, giống như một vòng xoáy hoặc cảm giác rung nhẹ trong bụng. Khi thai kỳ tiến triển, mẹ sẽ dần cảm nhận được những cú đá rõ ràng hơn và các chuyển động giật cục.

Nếu sau 24 tuần mà mẹ bầu vẫn chưa cảm nhận được thai nhi cử động, hãy đến gặp bác sĩ để kiểm tra nhịp tim và tình trạng của bé.

2. Thai nhi đạp nhiều có sao không?

Thai nhi đạp nhiều là dấu hiệu cho thấy bé đang phát triển bình thường. Trong tam cá nguyệt thứ hai đến đầu tam cá nguyệt thứ ba, em bé còn nhỏ, do đó mà không gian trong tử cung còn rộng rãi. Lúc này, thai nhi có thể cử động thường xuyên với các hoạt động như nhào lộn, đấm, đá hay nấc cụt. Có lẽ cũng vì thế mà nhiều mẹ bầu cảm thấy thai nhi đạp nhiều.

Trên thực tế, mỗi bé sẽ có nhịp độ cử động riêng. Không có tiêu chuẩn cụ thể về số lượng chuyển động cố định của thai nhi mỗi ngày. Vì vậy mẹ không nên so sánh chuyển động của bé với bất kỳ ai khác. Quan trọng nhất là mẹ theo dõi mô hình chuyển động thường ngày của bé để nhận biết những thay đổi bất thường kịp thời.

Mặc dù thai nhi đạp nhiều là bình thường, nhưng nếu bé đột ngột tăng chuyển động thì mẹ cần cẩn thận. Nếu nghi ngờ có điều bất ổn, mẹ nên thăm khám tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác.

3. Những thời điểm dễ theo dõi cử động thai

Tần suất cử động của mỗi bé có thể khác nhau. Phần lớn thời gian trong ngày thai nhi sẽ ngủ. Tuy nhiên, có một số thời điểm nhất định mẹ sẽ dễ cảm nhận được thai nhi đạp nhiều hơn, bao gồm:

• Sau khi mẹ ăn xong: Năng lượng từ thức ăn có thể giúp mẹ và bé cùng hoạt động nhiều hơn. Một số mẹ bầu cảm thấy thai máy nhiều hơn sau khi ăn no, ăn đồ ngọt hoặc đồ uống lạnh.
• Khi mẹ nghỉ ngơi vào buổi tối: Ban ngày, mẹ bận rộn với công việc nên có thể không chú ý đến chuyển động của bé. Khi thư giãn vào buổi tối, mẹ bầu có thể cảm nhận những cú đạp nhiều và rõ ràng hơn.
• Khi mẹ đang hồi hộp hoặc căng thẳng: Hormone tiết ra khi mẹ hồi hộp, căng thẳng có thể ảnh hưởng đến thai nhi, khiến bé hoạt động nhiều hơn.
• Khi mẹ ở nơi có ánh sáng mạnh hoặc âm thanh lớn: Từ khoảng 15 tuần tuổi, bé đã có thể cảm nhận ánh sáng và âm thanh. Những âm thanh đột ngột hoặc ánh sáng chói có thể làm bé giật mình và phản ứng bằng cách đạp nhiều hơn.
• Khi mẹ nằm nghiêng bên trái: Tư thế này giúp tăng cường tuần hoàn máu, cung cấp nhiều oxy và dưỡng chất cho thai nhi, có thể khiến bé hoạt động tích cực hơn.

Nhìn chung, mẹ chỉ cần chú ý những thời điểm thai nhi đạp nhiều để theo dõi thai máy hiệu quả, từ đó hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của bé là được nhé.

4. Lời khuyên của bác sĩ về việc thai nhi đạp nhiều

4.1. Khi nào thai nhi đạp nhiều là đáng lo?

Như đã đề cập, thông thường, thai nhi đạp nhiều là dấu hiệu cho thấy bé đang phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, có một số trường hợp thai nhi đạp nhiều là bất thường mà mẹ bầu cần chú ý để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh. Đó là khi thai nhi đột ngột chuyển động mạnh mẽ bất thường vào cuối thai kỳ. Theo nghiên cứu, tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ thai lưu gấp 7 lần. Nguyên nhân có thể do thiếu oxy, nhiễm trùng gây co giật, hoặc bé đang cố thoát khỏi dây rốn quấn quanh bộ phận của cơ thể.

Sự gia tăng đột ngột các chuyển động của thai nhi cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng thai nhi bị suy yếu cấp tính, chẳng hạn như trong trường hợp biến chứng dây rốn hoặc nhau bong non. Nếu có sự thay đổi đột ngột về tần suất, tốc độ và kiểu cử động, mẹ bầu cần thăm khám sớm để được chẩn đoán và hỗ trợ kịp thời.

Ngoài ra, nếu thai nhi đạp quá ít thì cũng có thể cảnh báo nhiều vấn đề như tiền sản giật, tăng huyết áp khi mang thai. Sự suy giảm chuyển động rõ rệt cho đến khi ngừng chuyển động xảy ra trước khi thai nhi chết trong tử cung – mặc dù nhịp tim của thai nhi vẫn có thể nghe được – trong ít nhất 12 giờ.

4.2. Cách theo dõi cử động của thai nhi hữu ích cho mẹ bầu

Việc theo dõi cử động thai nhi giúp mẹ bầu nhận biết thai nhi đạp nhiều hay đạp ít, từ đó hiểu hơn tình trạng sức khỏe của bé. Cách truyền thống là đếm số cử động thai trong một khoảng thời gian nhất định.

Cách đếm cử động thai theo hướng dẫn của Bệnh viện Từ Dũ như sau:

• Chọn một thời điểm nhất định trong ngày và sau bữa ăn.
• Đi vệ sinh để làm trống bàng quang trước khi đếm cử động thai.
• Đặt tay lên bụng để cảm nhận và đếm số cử động của thai nhi trong vòng 1 giờ.
• Nếu có ít nhất 4 cử động trong 1 giờ, thai nhi được xem là khỏe mạnh.
• Nếu có ít hơn 4 cử động, tiếp tục đếm thêm 1 giờ. Nếu trong 2 giờ có ít hơn 10 cử động nghĩa là giảm cử động thai, cần đến bệnh viện kiểm tra.

Tuy nhiên, hiện nay nhiều chuyên gia không còn khuyến khích đếm số lần thai nhi đạp hoặc ghi lại trên biểu đồ nữa, vì không có tiêu chuẩn chung về số lượng chuyển động cố định cho mọi thai nhi.

Điều quan trọng là mẹ cần dành thời gian mỗi ngày để chú ý đến thói quen cử động của bé. Nếu bận rộn, mẹ có thể đặt lời nhắc để kiểm tra, tránh bỏ lỡ những tín hiệu quan trọng. Nếu cảm thấy thai nhi đạp nhiều đột ngột, hoặc thấy bé cử động ít hơn bình thường, hay có dấu hiệu bất thường, mẹ cần thăm khám bác sĩ ngay.

5. FAQs: Một số câu hỏi thường gặp

5.1. Thai nhi đạp nhiều vào ban đêm có sao không?

Thai nhi đạp nhiều vào ban đêm là hiện tượng bình thường và không đáng lo ngại. Để hiểu rõ hơn, cần xem xét lý do vì sao bé cử động nhiều vào thời điểm này:

• Chu kỳ ngủ của thai nhi ngắn (20-45 phút, đôi khi lên đến 90 phút), không đồng bộ với mẹ. Khi mẹ ngủ, bé có thể bước vào giai đoạn hoạt động nhiều hơn.
• Thai nhi ngủ vào ban ngày vì bé cảm thấy các hoạt động cũng như tiếng ồn vào ban ngày rất dễ chịu.

Nếu bé chỉ đạp nhiều vào ban đêm nhưng không có dấu hiệu bất thường khác, đây là dấu hiệu cho thấy thai nhi đang phát triển tốt. Tuy nhiên, nếu mẹ cảm thấy bé cử động quá mạnh hoặc có sự thay đổi đột ngột trong kiểu chuyển động, tốt nhất nên đi kiểm tra sớm để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

5.2. Tại sao nằm ngửa thai nhi đạp nhiều?

Đa số mẹ bầu khi nằm ngửa sẽ cảm thấy thai nhi đạp ít hơn so với bình thường. Theo nghiên cứu của Đại học Auckland được đăng trên Tạp chí Sinh lý học, khi mẹ nằm ngửa, thai nhi có xu hướng ít hoạt động hơn. Ngoài ra, theo Bệnh viện Từ Dũ, vị trí bánh nhau nằm ở mặt trước tử cung, hoặc khi lưng của thai nhi đang quay ra trước bụng mẹ, mẹ bầu có thể cảm thấy thai nhi ít đạp khi nằm ngửa.

Tuy nhiên, một số mẹ lại thấy thai nhi đạp nhiều hơn khi nằm ngửa. Điều này có thể do:

• Khi nằm ngửa, tử cung chèn ép các mạch máu lớn, nhất là tĩnh mạch chủ dưới, làm giảm lượng máu và oxy đến thai nhi. Bé phản ứng bằng cách tăng cường cử động để cố nhận oxy và dưỡng chất.
• Nằm ngửa làm thu hẹp không gian trong bụng mẹ, khiến bé cảm thấy chật chội và khó chịu.
• Bé phản ứng với kích thích từ môi trường như ánh sáng, âm thanh.
• Mẹ hoặc bé đang đói, ảnh hưởng đến hoạt động của thai nhi.

Để tạo sự thoải mái cho cả mẹ và bé, các chuyên gia khuyến khích mẹ bầu nên nằm nghiêng để giúp máu lưu thông tốt hơn và giảm áp lực lên thai nhi.

5.3. Thai nhi đạp nhiều bên phải có sao không?

Nếu mẹ cảm thấy thai nhi đạp nhiều bên phải, khả năng cao bé đang nằm ngang trong bụng mẹ (ngôi vai, ngôi xiên). Trong tư thế này, đầu bé thường quay về bên trái bụng mẹ, trong khi tay và chân hướng về bên phải. Do đó, mẹ có thể cảm nhận được những cú đạp chủ yếu ở phía bụng phải, đồng thời cảm thấy áp lực từ đầu và lưng của bé đè lên phần bụng trái, đặc biệt khi bé cử động hoặc xoay tròn.

Thực tế, vị trí thai nhi đạp sẽ thay đổi theo từng giai đoạn của thai kỳ, vì bé vẫn có thể xoay đầu cho đến khi gần chuyển dạ. Do đó, hiện tượng thai nhi đạp nhiều bên phải thường không đáng lo ngại.

Tuy nhiên, nếu đến gần ngày sinh mà bé vẫn giữ tư thế nằm ngang, đây có thể là tình trạng ngôi thai bất thường. Trong trường hợp này, mẹ sẽ không thể sinh thường mà cần sinh mổ để đảm bảo an toàn.

Vì vậy, mẹ bầu nên theo dõi sát sao tư thế của thai nhi trong những tháng cuối. Nếu bé chưa xoay đầu xuống, bác sĩ có thể hướng dẫn một số biện pháp giúp bé xoay đúng ngôi thai. Ngoài ra, việc nghỉ ngơi hợp lý cũng rất quan trọng để tránh nguy cơ vỡ ối non, giúp bé chào đời an toàn.

5.4. Thai nhi đạp nhiều bên trái có sao không?

Tương tự với trường hợp thai đạp nhiều bên phải thì thai nhi đạp nhiều bên trái có thể do bé đang nằm ngang – với phần đầu quay về bên phải, tay chân hướng trái, nên mẹ cảm nhận được nhiều cử động thai bên trái.

Đây là hiện tượng bình thường vì vị trí thai nhi có thể thay đổi trong suốt thai kỳ. Tuy nhiên, nếu đến gần ngày sinh mà bé vẫn nằm ngang, đây là ngôi thai bất thường, mẹ sẽ cần sinh mổ.

5.5. Tại sao thai nhi đói đạp nhiều?

Thai nhi có thể đạp nhiều hơn khi mẹ đói do lượng đường trong máu giảm, khiến bé phản ứng bằng cách tăng cử động, giống như phản xạ tìm kiếm thức ăn ở động vật.

Ngoài ra, một số thai nhi nhỏ con có thể cử động nhiều hơn khi đói, vì nguồn dinh dưỡng qua nhau thai ít hơn so với những thai nhi lớn có nguồn cung nhau thai tốt.

Nếu thai nhi đạp mạnh hơn bình thường khi đói, mẹ nên ăn nhẹ để duy trì năng lượng cho cả hai.

5.6. Thai nhi hôm đạp nhiều hôm đạp ít có sao không?

Thai nhi hôm đạp nhiều hôm đạp ít là bình thường, có thể do bé có chu kỳ ngủ – thức riêng, hoặc do mẹ có thể không cảm nhận được hết các cử động khác như quơ tay, vặn mình của bé. Có trường hợp mẹ đang thức thì bé lại ngủ nên không đếm được chính xác số lần thai nhi đạp.

Tuy nhiên, nếu nhận thấy thai nhi ít cử động hơn hẳn so với thói quen thường ngày, hoặc đột ngột chuyển động nhiều bất thường, hoặc không cảm thấy thai nhi chuyển động 10 lần trong vòng 2 giờ, mẹ nên đến cơ sở y tế để thăm khám và kiểm tra kịp thời.

Kết luận

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn biết được thai nhi đạp nhiều có sao không. Chuyển động của thai nhi là một phần bình thường của quá trình mang thai, giúp mẹ theo dõi sự phát triển của con. Hầu hết trường hợp thai nhi đạp nhiều không phải là dấu hiệu đáng lo ngại mà còn cho thấy bé đang phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu cảm thấy bất kỳ thay đổi bất thường nào trong cử động thai, mẹ nên theo dõi sát sao và tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.