Cách bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn, còi xương, chậm phát triển

Từ tháng thứ 7 đến 24, trẻ biếng ăn hay không cũng cần được bổ sung 3mg kẽm mỗi ngày. Nhu cầu này có xu hướng tăng nhanh hơn trong giai đoạn dậy thì. Vậy kẽm có trong những thực phẩm nào? Đâu là thức ăn giàu kẽm cho trẻ? Cách bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn là gì?

1. Tác dụng của kẽm với sức khỏe trẻ nhỏ

Kẽm tham gia vào rất nhiều thành phần các enzyme trong cơ thể, giúp tăng tổng hợp protein, phân chia tế bào, thúc đẩy sự tăng trưởng, tăng cảm giác ngon miệng nên rất quan trọng đối với trẻ em.

Kẽm kích thích hoạt động của khoảng 100 enzyme; là những chất xúc tác phản ứng sinh hóa trong cơ thể. Nó giúp phát triển và duy trì hoạt động hiệu quả của hệ thống miễn dịch, cần thiết cho việc bảo vệ cơ thể trước bệnh tật; làm vết thương mau lành, giúp bảo vệ vị giác và khứu giác và cần thiết cho sự tổng hợp DNA.

Thiếu kẽm, sự chuyển hóa của các tế bào vị giác bị ảnh hưởng, gây biếng ăn do rối loạn vị giác. Cơ thể cũng sẽ chậm và ngừng phát triển; sự phân chia tế bào sẽ khó xảy ra nên ảnh hưởng trầm trọng đến sự tăng trưởng.

Trẻ biếng ăn, không được cho bổ sung kẽm sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?

Trẻ em thiếu kẽm thường biếng ăn, còi cọc và chậm lớn. Bổ sung kẽm cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi (kém phát triển về chiều cao); có tác dụng phục hồi rõ rệt cả về tốc độ phát triển chiều cao và cân nặng, làm tăng nồng độ hormone IGF-1, một yếu tố tăng trưởng quan trọng của cơ thể.

Theo nghiên cứu của tác giả Castillo – Duran, việc bổ sung kẽm cho trẻ sinh ra nhẹ cân so với tuổi thai cho thấy có sự tăng trưởng tốt về chiều cao và cả cân nặng trong 6 tháng đầu đời.

Như vậy để trẻ có chiều cao tốt; trong chế độ ăn của bà mẹ từ lúc có thai cho đến chế độ ăn của con sau khi sinh đều phải có đầy đủ kẽm.

Không chỉ có tác dụng với thể chất; tình trạng thiếu kẽm còn ảnh hưởng xấu đến tinh thần, làm dễ nổi cáu. Nguyên nhân do kẽm giúp vận chuyển canxi vào não; mà canxi là một trong những chất quan trọng giúp ổn định thần kinh.

2. Nhu cầu kẽm theo độ tuổi phát triển của trẻ

Tùy theo độ tuổi của trẻ, nhu cầu kẽm cũng có thể thay đổi khác nhau.

• Trẻ từ 0 – 6 tháng tuổi: 2mg/ngày.
• Trẻ từ 7 – 11 tháng: 3 mg/ngày.
• Trẻ từ 1 – 3 tuổi: 3mg/ngày.
• Trẻ từ 4 – 8 tuổi: 5mg/ngày.
• Trẻ từ 9 – 13 tuổi: 8 mg/ngày.
• Từ 14 tuổi trở lên: Trong khi các bé trai cần khoảng 11 mg/ngày thì các bé gái chỉ cần khoảng 9 mg/ngày.

Tuy nhiên, trong điều kiện chuẩn nhất, bé cũng chỉ có thể hấp thu khoảng 30% hàm lượng kẽm. Còn phần lớn sẽ được đào thải ra ngoài thông qua dịch ruột, dịch tụy, nước tiểu và mồ hôi.

Chính vì vậy, nếu không chú ý, mẹ rất dễ khiến bé bị thiếu kẽm do chế độ dinh dưỡng hàng ngày không đáp ứng đủ nhu cầu của bé.

3. Nguyên nhân thiếu kẽm ở trẻ em

Lý giải nguyên nhân thiếu kẽm ở trẻ em Việt còn cao, Ths-BS. Trần Khánh Vân cho rằng bữa ăn hằng ngày của người Việt Nam hiện thiếu các thực phẩm giàu kẽm, chất lượng của bữa ăn kém, thiếu thức ăn có nguồn gốc động vật.

Riêng đối với trẻ biếng ăn, khẩu phần ăn của trẻ không phong phú. Hơn nữa, do cách chế biến thức ăn không hợp lý làm làm mất hàm lượng kẽm trong thức ăn.

Ngoài ra, trẻ cũng hay mắc các bệnh trẻ em về nhiễm trùng (ho, viêm đường hô hấp ở trẻ, tiêu chảy…) phải sử dụng nhiều kháng sinh dẫn tới hàm lượng kẽm trong cơ thể trẻ bị giảm.

Do đó, mẹ cần biết cách bổ sung kẽm cho trẻ, đặc biệt là bé biếng ăn; để đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho con.

>> Xem thêm: Vì sao cần bổ sung kali cho bé? Nguồn thực phẩm giàu kali

4. Bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn như thế nào?

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn, mẹ nên cho bé ăn những loại thực phẩm giàu kẽm như hàu, trai, sò, thịt nạc đỏ (lợn, bò), ngũ cốc thô và các loại đậu. Cá, các loại rau củ và trái cây cũng chứa kẽm nhưng không nhiều.

Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, mẹ nên cho bé bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời để có thể bổ sung thêm lượng kẽm cần thiết. Vì so với sữa công thức và sữa tươi, lượng kẽm trong sữa mẹ dễ hấp thu hơn nhiều.

Ngoài ra, để tăng khả năng hấp thu kẽm, ngoài bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn; mẹ cũng nên bổ sung vitamin C thêm cho bé.

4.1 Cách bổ sung kẽm cho bé bị suy dinh dưỡng

PGS-TS. Nguyễn Thị Lâm – nguyên Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia, cho biết, các mẹ có thể bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn qua các thực phẩm giàu kẽm hàng ngày như:

Tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng), cùi dừa già, khoai lang…

4.2 Cách bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn

Thiếu kẽm cũng dẫn tới chán ăn và mất cảm giác ngon miệng ở trẻ. Bổ sung kẽm cho bé biếng ăn từ những thực phẩm bé yêu thích như: sô cô la đen, bơ sữa, ngũ cốc nguyên hạt, hải sản, v.v. sẽ giúp con cải thiện sức khỏe của mình và ăn ngon miệng hơn.

4.3 Cách bổ sung kẽm cho bé sơ sinh

Với trẻ dưới 6 tháng tuổi, nguồn kẽm tốt nhất và dễ hấp thu nhất chính là sữa mẹ. Tuy nhiên, lượng kẽm trong sữa mẹ sẽ giảm dần theo thời gian.

Vì thế, người mẹ cần duy trì lượng kẽm trong sữa; cũng như bổ sung thêm kẽm cho trẻ biếng ăn qua các bữa ăn dặm để đảm bảo cho sự phát triển của trẻ.

5. Thực phẩm bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn

Kẽm có nhiều trong các loại thực phẩm nguồn gốc động vật. Thực phẩm có nguồn gốc thực vật thường chứa ít kẽm và có giá trị sinh học thấp do khó được hấp thu.

Nguồn thức ăn nhiều kẽm từ động vật như sò, hàu, thịt bò, cừu, gà, lợn nạc, sữa, trứng, cá, tôm, cua.

Nguồn thực phẩm gốc thực vật giàu kẽm để bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn gồm mầm lúa mì, hạt bí ngô, ca cao và socola, các loại hạt (nhất là hạt điều), nấm, đậu, hạnh nhân, táo, lá chè xanh…

6. Giải đáp thắc mắc về việc bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn

6.1 Cho trẻ uống kẽm vào thời điểm nào trong ngày?

Lượng kẽm hấp thu hàng ngày là cần thiết để duy trì mức độ khỏe mạnh trong cơ thể; nên khi bé có biểu hiện hoặc có nguy cơ thiếu hụt kẽm thì rất cần phải bổ sung khoáng chất vi lượng này.

Mẹ nên cho trẻ uống kẽm vào thời điểm nào trong ngày? Để bổ sung kẽm cho cơ thể hấp thu tốt, bạn nên cho bé uống kẽm sau bữa ăn 30 phút và thời gian bổ sung là 2-3 tháng sau đó ngưng. Khi bé uống kẽm, bạn có thể bổ sung thêm các loại vitamin A, C, B6 vì những chất này có khả năng tăng sự hấp thu kẽm.

6.2 Kẽm cho trẻ em loại nào tốt?

Có thể bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn bằng các loại thuốc có bán tại nhiều hiệu thuốc tây. Tuy nhiên, bổ sung các thực phẩm giàu kẽm hằng ngày sẽ có kết quả tốt hơn so với dùng thuốc.

Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, mẹ nên cho bé bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu đời để có thể bổ sung thêm lượng kẽm cần thiết. Vì so với sữa công thức và sữa tươi, lượng kẽm trong sữa mẹ dễ hấp thu hơn nhiều.

Ngoài ra, để tăng khả năng hấp thu kẽm, mẹ cũng nên bổ sung vitamin C thêm cho bé.

6.3 Nguy cơ khi thiếu kẽm ở trẻ là gì?

Tham gia vào quá trình hình thành các loại enzyme và tổng hợp protein của cơ thể; kẽm có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình phát triển cân nặng và chiều cao của trẻ.

Theo nhiều nghiên cứu, việc bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày sẽ giúp trẻ cải thiện đáng kể cân nặng và chiều cao của mình.

Nhờ có kẽm, hoạt động của các tế bào miễn dịch trong cơ thể cũng được đẩy mạnh hơn; giúp các vết thương mau lành hơn. Theo đó, thiếu kẽm có thể gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của các tế bào miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, tiêu chảy cấp, viêm đường hô hấp…

Ngoài ra, thiếu kẽm sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của các tế bào vị giác, có thể dẫn đến biếng ăn do rối loại vị giác.

>> Xem thêm: Nên bổ sung vitamin D cho trẻ đến khi nào là đủ?

Khi nào cần bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn? Khi trẻ bị tiêu chảy kéo dài, sức đề kháng kém… mẹ nên bổ sung kẽm cho trẻ (WHO đã đưa kẽm vào phác đồ điều trị tiêu chảy bên cạnh nước điện giải oresol).

Kẽm có tác dụng làm tăng nhanh sự tái tạo niêm mạc, tăng lượng enzyme ở diềm bàn chải của tế bào ruột, tăng miễn dịch tế bào, tiết kháng thể giúp giảm tỷ lệ mắc và mức độ trầm trọng của các bệnh nhiễm trùng, giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ.

Chính vì thế, mẹ đừng quên bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn nhé! Hãy đăng nhập vào MarryBaby để cập nhật thông tin mới nhất về chăm sóc sức khỏe bé cưng!