Trẻ bị tiêu chảy: Nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa

Trẻ bị tiêu chảy ở độ tuổi nào cũng nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời; hoặc dùng mẹo dân gian không đúng. Vì vậy, mẹ nên chú ý quan sát phân của bé hàng ngày để phát hiện bệnh và điều trị sớm nhé.

Trẻ từ 0 đến 6 tháng tuổi thường có tần suất đi tiêu phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và cơ địa của trẻ. Thông thường, trẻ sơ sinh (dưới 1 tháng tuổi) có thể đi tiêu từ 4 – 6 lần mỗi ngày. Trong khoảng từ 1 – 6 tháng tuổi, tần suất này có thể giảm dần xuống khoảng 1-2 lần mỗi ngày.

Tuy nhiên, quan trọng nhất là mẹ cần theo dõi sự phát triển và sức khỏe của trẻ. Nếu bạn thấy trẻ có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến tiêu chảy hoặc đi tiêu quá thường xuyên hoặc có phân có dấu hiệu bất thường (như có máu hoặc có màu phân đổi màu), bạn nên đưa trẻ đến khám bác sĩ để kiểm tra.

Trẻ bị tiêu chảy có thể do nhiều nguyên nhân nhưng thường gặp nhất là do đường ruột của bé bị nhiễm trùng virus, vi trùng; hoặc ký sinh trùng. Trong số đó Rotavirus là nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng tiêu chảy nặng ở trẻ nhỏ.

Ngộ độc thực phẩm cũng có thể gây tiêu chảy ở trẻ em. Các triệu chứng thường xuất hiện rất nhanh; có thể bao gồm buồn nôn và có xu hướng biến mất trong vòng 24 giờ.

Ngoài ra, bé bị tiêu chảy kéo dài có thể do dị ứng với các loại thức ăn lạ; chế độ ăn không phù hợp với lứa tuổi; hoặc do sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài. Với trẻ nhỏ, việc sử dụng những thức ăn, nước uống nhiễm khuẩn, không hợp vệ sinh là tác nhân hàng đầu khiến trẻ bị nhiễm khuẩn.

Dấu hiệu trẻ bị tiêu chảy

Để dễ dàng nhận biết sớm các dấu hiệu bé bị tiêu chảy; mẹ có thể quan sát một số triệu chứng sau:

• Đột nhiên bé đi ngoài nhiều hơn so với những ngày khác.
• Phân lỏng hoặc như loãng như nước; hoặc chỉ toàn nước và màu sắc thay đổi.
• Phân của trẻ có mùi tanh khó chịu hoặc lợn cợn hơn.
• Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy nặng do nhiễm trùng đường tiêu hóa thì phân còn có thể lẫn cả máu.
• Ớn lạnh.
• Sốt.
• Đau bụng dữ dội.
• Đầy hơi.
• Buồn nôn.
• Ăn không ngon.

>> Mẹ có thể tham khảo: Trẻ sơ sinh đi ngoài có nhầy màu vàng: bình thường hay bất thường?

3. Bổ sung kẽm

Kẽm có tác dụng trong việc hồi phục biểu mô ruột, giúp cơ quan tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt; góp phần lập lại quá trình hấp thu bình thường của đường ruột vốn đang bị rối loạn trong thời gian bé bị tiêu chảy. Từ đó, sẽ rút ngắn thời gian trẻ bị tiêu chảy, giảm lượng phân, qua đó bệnh nhanh chóng thuyên giảm.

Vì vậy, các mẹ có thể cho trẻ uống bổ sung viên kẽm trong khoảng 10-14 ngày. Đồng thời, khi cho bé uống kẽm, mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ để phối hợp bổ sung vitamin A, các vitamin nhóm B… giúp tăng hiệu quả điều trị tiêu chảy.

Ngoài ra, mẹ có thể tăng cường bổ sung kẽm cho trẻ bị bệnh từ thực phẩm có nguồn gốc động vật như thịt gà, hàu, trai, hến.

*Lưu ý: Trẻ dưới 6 tháng định lượng kẽm là 10mg/ngày. Trẻ trên 6 tháng, 20 mg/ngày.

Cách phòng bệnh tiêu chảy ở trẻ em

Để phòng bệnh tiêu chảy, cha mẹ cần quan tâm đến một số vấn đề sau:

• Vệ sinh ăn uống (ăn chín, uống nước đun sôi, sử dụng nguồn nước sạch).
• Vệ sinh dụng cụ ăn uống của trẻ (bình sữa, núm vú, bát, đĩa, cốc, thìa ăn).
• Vệ sinh môi trường: Diệt ruồi, nhặng…
• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay bằng xà phòng trước khi cho trẻ ăn, khi pha chế thức ăn cho trẻ, sau khi đi vệ sinh và sau khi thay tã lót cho trẻ…
• Xử lý đúng cách phân của trẻ tiêu chảy.
• Thực hiện nuôi con bằng sữa mẹ và cho trẻ ăn bổ sung hợp lý.
• Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ, đặc biệt là tiêm phòng sởi vì khi trẻ mắc bệnh sởi hoặc sau khi khỏi bệnh dễ mắc tiêu chảy.

Các thắc mắc thường gặp về chứng tiêu chảy ở trẻ em

1. Bé đi ngoài nhiều lần trong ngày có sao không?

Tùy theo sự phát triển của bé và việc bú sữa mẹ hay sữa ngoài mà số lần đi ngoài nhiều ít khác nhau. Trẻ bị tiêu chảy khi đi tiêu trên 3 lần trong 24 giờ và phân tiêu ra phải lỏng (loại phân có “nước nhiều hơn cái” và khác với ngày thường).

Nếu bé đi ngoài nhiều lần trong ngày nhưng mỗi lần là phân tròn, dạng viên nhỏ, cứng thì trẻ bị táo bón. Ngược lại, bé bú mẹ có thể tiêu phân sệt, có lúc tóe nước nhưng 2-4 ngày mới tiêu một lần thì hoàn toàn bình thường.

2. Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy mẹ nên ăn gì?

Nếu trẻ bú mẹ bị tiêu chảy thì bạn nên ăn thức ăn giàu tinh bột, rau xanh, trái cây, trái cây xanh chát. Đồng thời mẹ không ăn đồ ăn nhiều đường, dầu mỡ, đồ ăn nhanh, đồ ăn tái sống. Ngoài ra, mẹ cũng nên tránh uống các loại nước ngọt đóng chai, bia rượu, chất kích thích.

3. Trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy phải làm sao?

Nếu bé chỉ bị tiêu chảy nhẹ thì mẹ vẫn tiếp tục cho bé uống thuốc theo chỉ định từ bác sĩ kết hợp với chế độ chăm sóc bé bị tiêu chảy kéo dài như ở trên. Tuy nhiên, nếu bé bị tiêu chảy nặng thì mẹ cần hỏi ý kiến bác sĩ về việc cho dùng thuốc kháng sinh và đưa con đến bệnh viện để điều trị.

4. Trẻ bị sốt và tiêu chảy khi mọc răng phải làm sao?

Nếu bé bị tiêu chảy do mọc răng thì mẹ không cần lo lắng, vì tính trạng này sẽ kết thúc sau khi quá trình con mọc răng hoàn thành. Mẹ chỉ cần áp dụng các cách chăm sóc bé mọc răng như cho con bú nhiều hoặc uống nhiều nước hơn.

Tăng cường trái cây, vitamin, đặc biệt là vitamin D. Chăm sóc bé bị sốt, cho bé ngủ nghỉ nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu trẻ bị tiêu chảy nặng, mẹ nên đưa con tới bệnh viện để điều trị nhé.

5. Trẻ bị tiêu chảy có nên ăn trứng gà?

Trứng gà rất giàu chất béo khiến bé khó tiêu lúc bị tiêu chảy, vì vậy mẹ không nên cho con ăn nhé.

Lý do là khi bé bị tiêu chảy, dịch tiêu hóa tiết ra ít làm giảm hoạt tính men tiêu hóa. Vì vậy việc chuyển hóa chất béo và đường bị rối loạn. Điều này khiến chức năng tái hấp thu nước và dinh dưỡng của ruột non kém.

Từ đó dẫn đến việc dinh dưỡng sẽ bị thải ra ngoài qua đường tiêu hóa. Vì thế nếu mẹ cho con ăn trứng gà lúc này sẽ càng khiến con đi ngoài nhiều hơn.