Dị ứng đạm sữa bò ở trẻ: Cách giúp bố mẹ nhận biết và xử lý

Tuy dị ứng đạm sữa bò không phải là những vấn đề quá nghiêm trọng; nhưng tình trạng này đòi hỏi mẹ điều chỉnh chế độ ăn uống của trẻ sơ sinh và của bản thân mình. Cùng MarryBaby tìm hiểu về nguyên nhân và biểu hiện dị ứng đạm sữa bò; cũng như cách khắc phục cho bố mẹ khi có bé bị dị ứng đạm sữa bò.

1. Dị ứng đạm sữa bò ở trẻ sơ sinh là gì?

Dị ứng đạm sữa bò là phản ứng bất thường của hệ miễn dịch đối với sữa bò. Bé được xác định là dị ứng đạm sữa bò khi hệ thống miễn dịch phản ứng với các thành phần protein được tìm thấy trong sữa.

Dị ứng đạm sữa bò là tình trạng có tỷ lệ cao nhất trong các loại dị ứng thức ăn mà trẻ nhỏ hay gặp phải; chúng xuất hiện ở khoảng 2% đến 7,5% trẻ trong độ tuổi này.

Có 2 loại dị ứng sữa bò chính:

• Phản ứng dị ứng tức thì: các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng vài phút sau khi có sữa bò.
• Phản ứng dị ứng trì hoãn: các triệu chứng thường bắt đầu vài giờ, hoặc thậm chí vài ngày, sau khi bò sữa.

Tình trạng này thường xảy ra nhất đối với trẻ sơ sinh và trẻ em; và gây ra nhiều lo lắng cho các mẹ. Dị ứng đạm sữa bò hầu hết sẽ chấm dứt trước khi trẻ lên 3 tuổi.

Dị ứng sữa bò khác với không thể dung nạp lactose như thế nào?

Dị ứng sữa bò và không dung nạp đường lactose không giống nhau nhưng thường bị nhầm lẫn với nhau; vì chúng gây ra bởi cùng một món (sữa); và hai tình trạng thường có chung một số dấu hiệu và triệu chứng như: vấn đề về bú; và vấn đề về đường ruột như trúng gió, tiêu chảy, chướng bụng, đau bụng và chuột rút, bụng cồn cào và cảm thấy buồn nôn.

Sau đây là sự khác biệt giữa hai tình trạng này:

• Dị ứng sữa bò là phản ứng dị ứng đối với protein trong sữa bò; không dung nạp được đường lactose là không có khả năng tiêu thụ đường lactose trong sữa.
• Dị ứng sữa bò có sự tham gia của hệ thống miễn dịch; không dung nạp được đường lactose không có.
• Dị ứng sữa bò sẽ xuất hiện các triệu chứng tiêu hóa, da và hô hấp. Các triệu chứng của không dung nạp đường lactose sẽ tập trung chủ yếu ở đường tiêu hóa, chẳng hạn như tiêu chảy; không có triệu chứng về da và đường hô hấp.
• Một lượng nhỏ protein sữa bò có thể gây ra phản ứng dị ứng. Thường những người không dung nạp đường lactose có thể dung nạp một lượng nhỏ lactose; và protein sữa bò không gây ra bất kỳ phản ứng dị ứng nào.

>> Mẹ có thể xem thêm Tình trạng dị ứng sữa mẹ ở trẻ

2. Nguyên nhân dẫn đến dị ứng đạm sữa bò ở trẻ sơ sinh

Bé bị dị ứng sữa có nghĩa là hệ thống miễn dịch của con nhầm lẫn một số protein trong sữa là có hại. Từ đó, sản sinh các phản ứng bất thường; giải phóng các chất hóa học gây ra các triệu chứng liên quan đến dị ứng.

Có 2 loại protein chính trong sữa có thể gây ra phản ứng dị ứng:

• Casein: có trong phần rắn của sữa đông vón lại
• Whey: có trong phần lỏng còn lại của sữa sau khi sữa đông vón lại

Dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra các loại phản ứng khác nhau; tùy thuộc vào các chất hóa học được tiết ra; và dị ứng được phân loại dựa trên những nguyên nhân sau:

• Phản ứng dị ứng qua trung gian immunoglobulin E (IgE): Hệ thống miễn dịch giải phóng histamine; và các chất hóa học khác; để phản ứng với protein sữa bò. Các triệu chứng thường xảy ra trong vòng 20 đến 30 phút sau khi tiêu thụ sữa bò; nhưng chúng có thể xuất hiện sau 2 giờ.
• Phản ứng dị ứng không qua trung gian immunoglobulin E (không IgE): Tế bào T được cho là tác nhân gây ra các triệu chứng; các triệu chứng này xuất hiện dần dần; từ 48 giờ đến một tuần sau khi tiêu thụ protein sữa bò.
• Phản ứng hỗn hợp IgE và không IgE: Đây là sự kết hợp giữa phản ứng qua trung gian immunoglobulin E; và phản ứng không qua trung gian immunoglobulin E.

3. Biểu hiện dị ứng đạm sữa bò

Dị ứng đạm sữa bò có thể gây ra một loạt các triệu chứng, bao gồm:

• Phản ứng trên da: phát ban ngứa đỏ hoặc sưng môi, mặt và quanh mắt.
• Các vấn đề về tiêu hóa: đau bụng, nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
• Các triệu chứng giống như sốt cỏ khô: chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi.
• Bệnh chàm không cải thiện khi điều trị.
• Ở trẻ sơ sinh có biểu hiện của khóc dạ đề do tình trạng đau bụng co thắt (hay đau bụng Colic), trẻ khóc >3 giờ/ngày, ít nhất 3 ngày/tuần, kéo dài >3 tuần.

Đôi khi tình trạng dị ứng này có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng xảy ra đột ngột; ví dụ như sưng miệng hoặc cổ họng, thở khò khè, ho, khó thở, thở gấp.

Dị ứng protein sữa bò đôi khi có thể dẫn đến các biến chứng do kém hấp thu hoặc ăn uống kém dinh dưỡng. Trẻ có thể bị thiếu máu do thiếu sắt mãn tính hoặc không phát triển được.

4. Điều trị cho trẻ dị ứng sữa bò

Nếu bố mẹ nghi ngờ trẻ có thể bị dị ứng đạm sữa bò; hãy hẹn gặp bác sĩ nhi khoa; bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử gia đình của đứa trẻ để tìm hiểu xem các thành viên khác trong gia đình có bị dị ứng thực phẩ; hen suyễn; chàm hoặc dị ứng hay không. Bác sĩ sẽ muốn biết tất cả về các triệu chứng và thời điểm chúng xuất hiện lần đầu tiên.

Nếu trẻ được chẩn đoán mắc dị ứng sữa bò, bác sĩ gia đình hoặc bác sĩ chuyên khoa dị ứng sẽ đưa ra một số lời khuyên về cách kiểm soát chứng dị ứng của con. Bố mẹ cũng có thể được giới thiệu đến một chuyên gia dinh dưỡng.

Một số biện pháp can thiệp cho tình trạng dị ứng này bao gồm:

• Bé sẽ được điều trị bằng cách loại bỏ tất cả sữa bò khỏi chế độ ăn của con trong một khoảng thời gian.
• Nếu con bú sữa công thức, bác sĩ có thể kê đơn loại sữa công thức đặc biệt dành cho trẻ sơ sinh.
• Không cho con uống bất kỳ loại sữa nào khác mà không được tư vấn y tế trước.
• Nếu con được bú sữa mẹ hoàn toàn, người mẹ sẽ cần tránh tiêu thụ tất cả các sản phẩm từ sữa bò.
• Trẻ nên được đánh giá mỗi 6 đến 12 tháng để xem chúng đã hết dị ứng chưa.

>> Mẹ cũng có thể quan tâm Mẹ bị dị ứng có nên cho con bú hay không?

5. Bé bị dị ứng đạm sữa bò, bố mẹ cần làm gì?

Để xác định nguyên nhân bé bị dị ứng đạm sữa bò; bác sĩ thường sẽ khuyên bố mẹ nên cắt bỏ tất cả sữa trong chế độ ăn uống của bé trong vài ngày. Sau đó, từ từ cho bé làm quen lại với các sản phẩm trên.

• Nếu bé bú sữa mẹ, mẹ sẽ cần phải ngưng sử dụng các sản phẩm từ sữa vì các thành phần protein kích thích có thể được truyền qua sữa mẹ vào cơ thể của bé. Nếu việc thay đổi chế độ ăn uống của mẹ giúp bé; mẹ có thể phải từ bỏ các sản phẩm sữa hoặc hạn chế tiêu thụ cho đến khi bé cai sữa mẹ.
• Nếu cho bé bú sữa công thức, có thể bố mẹ sẽ cần đổi loại sữa cho đến khi tìm được loại không làm ảnh hưởng đến dạ dày của con. Bố mẹ có thể đã nghe nói rằng sữa đậu nành thường là giải pháp; nhưng 5 đến 10% trẻ sơ sinh bị dị ứng với sữa bò cũng bị dị ứng với đậu nành.

>> Mẹ tham khảo thêm Sữa công thức để được bao lâu sau khi pha mẹ biết chưa?

6. Phòng tránh dị ứng sữa ở bé

• Khi chọn lựa các sản phẩm sữa bột, sữa công thức; mẹ nên xem xét các thương hiệu có tiếng cũng như xem các thành phần dinh dưỡng trên hộp sữa.
• Khi bé bị dị ứng sữa, mẹ nên thông báo cho bảo mẫu, người giúp việc hay cô giáo biết về tình trạng bệnh để tránh cho trẻ uống sữa hoặc thực phẩm có chứa sữa.
• Chuẩn bị thuốc chống dị ứng tại nhà trong trường hợp cấp bách. Mẹ có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ về loại thuốc phù hợp.
• Dị ứng sữa là triệu chứng phổ biến ở trẻ dưới 2 tuổi nhưng mẹ cũng nên kịp thời đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất khi bé bị sốc phản vệ cấp tính.
• Hệ miễn dịch quá nhạy cảm đến protein trong sữa khiến trẻ dễ bị dị ứng sữa. Với các chia sẻ về dấu hiệu và cách điều trị, bố mẹ có thể dễ dàng xử trí kịp thời khi chăm sóc bé. Mong rằng thiên thần nhỏ nhà bạn sẽ luôn phát triển toàn diện và khỏe mạnh.

>> Mẹ đọc thêm Bánh ăn dặm cho bé bị dị ứng sữa bò

Qua bài viết, MarryBaby hy vọng bố mẹ đã hiểu rõ nguyên nhân và biểu hiện dị ứng đạm sữa bò ở trẻ sơ sinh. Đồng thời, tìm ra giải pháp để can thiệp trường hợp bé bị dị ứng đạm sữa bò.