Tiêm vacxin cho trẻ và những điều ba mẹ cần biết rõ!

Tiêm vacxin cho trẻ là cách bảo vệ và ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm hiệu quả. Bài viết này, MarryBaby sẽ chia sẻ đến ba mẹ những thông tin về vacxin và lịch tiêm vacxin cho trẻ từ 0-24 tháng. Hãy theo dõi bài viết này nhé!

Vacxin là gì?

Vacxin là chế phẩm sinh học giúp nâng cao khả năng kháng bệnh của cơ thể. Vacxin chủ yếu là các kháng nguyên được làm yếu đi. Các kháng nguyên này tương ứng với các loại bệnh khác nhau, cho phép cơ thể tự làm quen với bệnh mà không xuất hiện triệu chứng nào.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vacxin làm giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách làm việc với hệ thống phòng thủ tự nhiên của cơ thể để xây dựng khả năng bảo vệ. Khi tiêm vacxin cho trẻ, hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ phản ứng lại. Hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ tạo ra các kháng nguyên tương tự trong vài ngày để chống lại các mầm bệnh trong tương lại.

>> Ba mẹ có thể xem thêm: Có nên dán miếng hạ sốt vào chỗ tiêm phòng cho trẻ không?

Thành phần trong vacxin

WHO cũng cho biết, tất cả các thành phần của vacxin đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả. Thành phần của vacxin bao gồm kháng nguyên và những thành phần phụ như tá dược và chất bảo quản.

Một số dạng kháng nguyên thông thường là:

• Virus sống, giảm độc lực quá yếu để có thể gây bệnh. Nhưng chúng vẫn đủ để khiến cơ thể sản xuất đáp ứng miễn dịch. Loại này thường dùng trong vacxin ngừa sởi, quai bị, rubella, virus rota, thủy đậu và một loại vắc xin cúm.
• Virus bất hoạt (đã chết) yếu hơn virus chỉ giảm độc lực. Nhưng cơ thể vẫn nhận dạng được chúng và tạo đáp ứng miễn dịch để bảo vệ. Các vacxin thường có loại kháng nguyên này là ngừa bại liệt, viêm gan A, cúm và bệnh dại.
• Virus tách chiết được lấy từ những bộ phận đặc thù của virus đã chết. Vacxin điển hình là viêm gan B và HPV.
• Vi khuẩn tách chiết tương tự loại virus tách chiết. Vacxin được điều chế theo phương thức này là Hib, phế cầu khuẩn, màng não cầu khuẩn, bạch hầu, uốn ván và ho gà.

Các loại vacxin cho trẻ

Dưới đây là những loại mũi tiêm vacxin cho trẻ em phổ biến:

• Vacxin 6 trong 1: giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh bạch hầu; uốn ván; ho gà; bại liệt; Haemophilus influenzae loại b (Hib) và viêm gan B.
• Vacxin phòng phế cầu khuẩn (PCV) giúp phòng ngừa các loại nhiễm trùng phế cầu khuẩn.
• Vacxin phòng ngừa tiêu chảy do Rotavirus giúp trẻ không bị nhiễm Rotavirus gây tiêu chảy ở trẻ em.
• Vacxin Men-B giúp phòng ngừa bệnh viêm màng não do vi khuẩn màng não cầu loại B gây ra.
• Vacxin Hib/ Men C giúp trẻ phòng vi khuẩn Hib và viêm màng não do vi khuẩn màng não loại C gây ra.
• Vacxin MMR giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh sởi, quai bị và ban đỏ.
• Vacxin cúm giúp phòng ngừa bệnh cúm.
• Vacxin 4 trong 1 giúp phòng ngừa bạch hầu, uốn ván, ho gà và bại liệt.
• Vacxin 3 trong 1 giúp phòng ngừa bệnh uốn ván, bạch hầu và bại liệt.
• Vacxin phòng ngừa HPV giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung ở bé gái.
• Vacxin Men ACWY giúp phòng ngừa bệnh viêm màng não do vi khuẩn màng não loại A, C, W và Y.

Lịch tiêm vacxin cho trẻ theo từng giai đoạn

Ba mẹ cần lưu ý đưa trẻ đến các trung tâm y tế để tiêm ngừa theo lịch tiêm phòng. Dưới đây là lịch tiêm vacxin cho trẻ từ 0-15 tuổi bao gồm:

8 tuần đầu:

• Vacxin viêm gan B: tiêm 1 mũi càng sớm càng tốt (trong 24 giờ đầu sau sinh)
• Vacxin BCG phòng bệnh lao: tiêm 1 mũi càng sớm càng tốt (trong 1 tháng đầu sau sinh)
• Vacxin 6 trong 1
• Vacxin phòng phế cầu khuẩn
• Vacxin Rotavirus
• Vacxin Men-B

12 tuần:

• Vacxin 6 trong 1 mũi thứ 2
• Vacxin Rotavirus liều thứ 2

16 tuần:

• Vacxin 6 trong 1 mũi thứ 3
• Vacxin phòng ngừa phế cầu khuẩn
• Vacxin Men-B

1 tuổi:

• Vacxin MMR
• Vacxin Hib/Men C
• Vacxin ngừa phế cầu khuẩn
• Vacxin Men B

Từ 2–8 tuổi:

3 tuổi 4 tháng:

• Vacxin 4 trong 1 trước khi trẻ đi học
• Vacxin MMR

Từ 12–13 tuổi:

• Vacxin HPV

14 tuổi:

• Vacxin 3 trong 1
• Vacxin MenACWY

Khi nào không nên tiêm vacxin cho trẻ?

Không phải tất cả trẻ em đều có thể tiêm ngừa vacxin. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu sau đây, hãy trao đổi với bác sĩ trước khi tiêm vacxin cho trẻ.

• Trẻ bị dị ứng với vacxin đã được tiêm trước đó.
• Nếu mắc phải các bệnh về thần kinh nghiêm trọng, trẻ không nên được tiêm các loại vacxin như ho gà; bại liệt; uốn ván.
• Những trẻ bị suy nhược hệ miễn dịch do uống thuốc; hoặc do mắc phải một số dạng bệnh lý nhất định. Các trẻ này không nên tiêm vacxin có chứa virus sống (như virus thủy đậu, bại liệt hoặc sởi). Nếu tiêm vacxin cho trẻ, virus sống sẽ lập tức gây bệnh ngay nếu trẻ có hệ miễn dịch yếu.
• Những trẻ bị dị ứng nặng với trứng không nên tiêm vacxin ngừa cúm. Nhưng vẫn có thể tiêm tiêm vacxin cho trẻ phòng các bệnh khác. Bởi vì, vacxin ngừa sởi và quai bị được phát triển từ bên trong tế bào gà.
• Trẻ từng bị đau nhức, tấy đỏ hoặc bị sưng tại vùng được tiêm vắc xin ngừa ho gà.
• Trẻ bị sốt thấp hơn 40.5°C sau khi được tiêm vắc xin ngừa ho gà.
• Trẻ bị bệnh nhẹ như cảm lạnh, ho hoặc tiêu chảy mà không có dấu hiệu sốt.
• Trẻ đang hồi phục sau khi bị mắc các dạng bệnh lý nhẹ như cảm lạnh, ho hoặc tiêu chảy.
• Trẻ có dấu hiệu mắc bệnh truyền nhiễm gần đây.
• Trẻ đang dùng thuốc kháng sinh.
• Trẻ còn nhỏ, chưa đủ tuổi.
• Trẻ còn đang bú sữa mẹ.
• Trẻ bị dị ứng (ngoại trừ dị ứng với trứng).
• Gia đình có tiền sử bị mắc động kinh hay đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).

Hậu quả của việc không tiêm vacxin cho trẻ

Tiêm vacxin được chứng minh là phương pháp phòng ngừa bệnh an toàn và hiệu quả dành cho trẻ em. Theo nghiên cứu, một số trường hợp tiêm vacxin có ghi nhận xuất hiện những tác dụng phụ không mong muốn. Tuy nhiên, những tác dụng phụ nghiêm trọng này thường hiếm xảy ra.

Nếu ba mẹ không tiêm vacxin cho trẻ; hoặc tiêm chủng không đúng thời gian sẽ dẫn đến nhiều hậu quả rất nghiêm trọng. Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho biết, trẻ chưa được tiêm vacxin có khả năng mắc các bệnh mà trẻ chưa được chủng ngừa. Điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng với sức khỏe của trẻ; và nguy cơ nhiễm bệnh cho những người xung quanh.

Việc không tiêm vacxin có thể khiến trẻ gặp nguy hiểm và giảm khả năng miễn dịch của cộng đồng nơi trẻ sống. Nếu cộng đồng xung quanh trẻ không có đủ khả năng miễn dịch, nguy cơ bùng phát dịch bệnh có thể xảy ra.

Khi ba mẹ tiêm vacxin cho trẻ muộn sẽ có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi các loại bệnh khác nhau trong khoảng thời gian dài hơn. Hơn nữa, trì hoãn tiêm vacxin có thể làm tăng nguy cơ cho trẻ bị các tác dụng phụ sau khi tiêm ngừa.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho các bậc phụ huynh. Ba mẹ hãy theo dõi lịch trình và tiêm vacxin cho trẻ đúng thời gian khuyến cáo nhé.