Lễ cúng thôi nôi là gì? Hướng dẫn cách cúng thôi nôi cho bé

Cúng thôi nôi cho con nhằm mục đích thông báo cho gia đình và họ hàng biết rằng con đã đạt mốc một tuổi. Đồng thời cũng muốn bày mâm làm lễ cúng thôi nôi cho con, với mong muốn cầu bình an và cầu may mắn cho con.

Ý nghĩa của lễ cúng thôi nôi

Hiểu theo nghĩa đen, thôi nôi có nghĩa là thời điểm mà bé chính thức tạm biệt chiếc nôi, đánh dấu cột mốc quan trọng đầu đời của con. Ngược lại, nếu hiểu theo nghĩa bóng, lễ cúng thôi nôi chính là nghi thức được bày ra để tạ ơn sự phù hộ của tổ tiên, của thần linh và 12 bà mụ đã che chở cho con, từ khi con được sinh ra và lớn lên một cách khỏe mạnh.

Mâm cúng thôi nôi cho bé trai, bé gái

Trước khi đi vào cụ thể các lễ vật cần có trong mâm cúng thôi nôi cho các bé, bố mẹ cần lưu ý một số nguyên tắc sắp xếp như sau:

• Bình hoa và hoa quả phải theo nguyên tắc “Đông bình, Tây quả”.
• Trên đầu mâm cúng ta đặt bát nhang, bình hoa, hoa quả và gà luộc; phía sau là 2 hàng xôi và chè được đặt đối xứng nhau.
• Gà luộc phải được xếp ngẩng lên, xôi cúng có thể in bằng khuôn hình hoa, hình chữ phúc cho đẹp mắt.
• Cúng mâm trong nhà cần quay vào trong nhà, tức là người cúng hướng mặt vào trong nhà.
• Cúng mâm ngoài đường cần quay ra mặt đường, tức là người cúng cũng hướng ra ngoài đường khi khấn.

Mâm cúng ngoài trời

Mâm cúng ngoài trời là mâm cúng chính trong lễ thôi nôi của bé. Mâm gồm các lễ vật dùng để cúng bà Mụ – ông Mụ theo tín ngưỡng dân gian. Ngoài ra, tất cả những lễ vật này nên dùng để cúng đất đai diên địa, thổ công thổ chủ nên phải được đặt ở nơi ra vào của người trong gia đình.

Thông thường, đồ cúng trên mâm cúng thôi nôi cho bé sẽ bao gồm:

• Bộ tiền vàng.
• 1 đôi đũa hoa.
• Heo quay, bánh hỏi.
• Đĩa trái cây, bình hoa.
• 1 con gà luộc nguyên con.
• 12 đĩa xôi nhỏ và 1 đĩa xôi lớn.
• 12 chén cháo và 1 tô cháo lớn.
• 12 chung nước hoặc rượu trắng.
• 12 nén hương thắp xung quanh mâm.
• 12 miếng trầu đã têm, 1 lá nguyên và 1 trái cau.
• 12 chén chè nhỏ và 1 chén chè lớn (dùng chè đậu trắng nếu làm lễ thôi nôi cho cho bé trai, chè trôi nước nếu làm lễ thôi nôi cho bé gái)

Mâm cúng trong nhà

Bên cạnh mâm cúng thôi nôi cho bé, bố mẹ cũng phải bày thêm 2 mâm cúng trong nhà. Mâm cúng trong nhà sẽ bao gồm: Mâm cúng Cửu Huyền Thất Tổ và mâm cúng ông Địa, Ông Thần Tài, Ông Táo.

Mâm cúng Cửu Huyền Thất Tổ nhìn chung sẽ có những vật phẩm sau:

• 12 chén xôi.
• 12 chén chè.
• 1 con gà luộc.
• 1 tô cháo lớn.
• 3 chén cháo nhỏ.

Bên cạnh đó, mâm cúng ông Địa, Ông Thần Tài, Ông Táo sẽ bao gồm:

• Mâm ngũ quả.
• 1 chén chè lớn.
• 3 ly nước, hoa, nhang, đèn.
• 1 đĩa xôi (xôi đậu xanh hoặc xôi gấc).
• Gạo hủ, muối hủ, trà pha sẵn, rượu nếp, nước chai, giấy cúng ông Táo.
• Một bộ tam sên bao gồm: trứng, tôm, cua luộc (tôm, cua phải còn nguyên vẹn).

Cách tính ngày cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái

Theo quan niệm dân gian, cách tính ngày thôi nôi cho bé trai và bé gái sẽ dược tính theo công thức là “gái lùi hai, trai lùi một”, và tính dựa trên ngày âm lịch.

Ví dụ:

• Bé gái sinh vào ngày 14/3 âm lịch thì ba mẹ tổ chức lễ cúng thôi nôi cho con vào ngày 12/3 âm lịch năm sau.
• Bé trai sinh vào ngày 14/3 âm lịch thì ba mẹ tổ chức lễ cúng thôi nôi cho con vào ngày 13/3 âm lịch năm sau.
• Trường hợp năm nhuận: Bố mẹ cần lưu ý rằng nếu năm đầu tiên sau bé sinh ra là năm nhuận (tức là có 1 tháng âm lịch bị lặp lại), thì ta sẽ tính thôi nôi bằng cách vừa lùi ngày, vừa lùi tháng. Cụ thể, nếu bé sinh vào ngày 12/5/2022 âm lịch thì dịp thôi nôi sẽ rơi vào ngày 10/4/2023 âm lịch.

Bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái

Sau khi bày bàn cúng đầy đủ, người lớn trong nhà sẽ đọc bài khấn để gửi gắm lời cầu nguyện đến thần linh, mong cho bé có đầy đủ sức khỏe và tương lai tốt đẹp. Bài khấn đầy đủ để cầu phúc cho bé trong lễ cúng thôi nôi như sau:

Những nghi thức trong lễ cúng thôi nôi bé trai, bé gái – Cách cúng thôi nôi

Nghi thức khấn vái

Đây cũng là nghi thức quan trọng nhất của toàn bộ lễ thôi nôi cho bé trai và bé gái. Thông qua hành động này, gia đình sẽ thể hiện lòng thành, sự cảm tạ đến với các vị thần linh đã che chở để bé được sinh ra và lớn lên một cách khỏe mạnh.

Vì vậy, nghi thức khấn vái thường được thực hiện đầu tiên. Người đọc bài khấn nên thực hiện khấn vái với lòng thành kính và một tâm thế trang nghiêm.

Nghi thức cho bé bốc đồ vật

Bên cạnh việc khấn vái, một hoạt động thú vị thường diễn ra trong lễ thôi nôi của các bé chính là nghi thức bốc đồ vật. Ông bà ta tin rằng khi ta bày nhiều loại đồ vật trước mặt con vào ngày thôi nôi, đồ vật mà con bốc trúng chính là lời dự đoán nghề nghiệp tương lai của con trẻ.

Dưới đây là ý nghĩa của một số vật dụng mà bé trai và bé gái thường bốc được trong lễ thôi nôi:

• Máy tính cầm tay: chuyên gia tài chính, nhân viên kế toán, nhân viên ngân hàng, thương nhân, nhà toán học, nhà nghiên cứu,…
• Ống nghe: những việc liên quan đến ngành y như bác sĩ, y tá, điều dưỡng, chuyên viên chăm sóc sức khỏe, chuyên viên tư vấn tâm lý,…
• Sách: bé có thể trở thành nhà giáo, nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu,…
• Micro: nhà hùng biện, chính trị gia, diễn thuyết gia, phát thanh viên, biên tập viên, MC,…
• Máy bay, ô tô: kỹ sư chế tạo ô tô, máy bay, phi công, vận động viên đua xe chuyên nghiệp,…
• Búp bê: giáo viên dạy trẻ, nhà thiết kế thời trang, chuyên viên làm đẹp,…
• Gương, lược, mỹ phẩm: chuyên viên thẩm mỹ, chuyên gia trang điểm, nhà tạo mẫu tóc,…
• Tiền bạc: đại diện cho sự sung túc, giàu có. Bé sẽ có một cuộc sống sung túc, có thể làm lãnh đạo trong tương lai.
• Máy ảnh: các nghề liên quan đến điện ảnh như diễn viên, nhiếp ảnh gia, đạo diễn…

Nghi thức mừng tuổi

Để khép lại lễ thôi nôi, gia đình và người thân của bé sẽ chúc phúc và gửi lì xì cho bé. Đây không chỉ là ăn mừng tuổi mới, mà còn hàm ý lời chúc chúc tốt đẹp mà mọi người gửi gắm để bé mau ăn chóng lớn, trưởng thành trong bình an, hạnh phúc.

Cách viết thiệp mời thôi nôi bé trai, bé gái

Thiệp mời thôi nôi bé là một cách để bố mẹ thông báo về sự kiện quan trọng đánh dấu bước đầu đời của con yêu.

Nội dung thiệp mời thôi nôi bé gồm những gì? Trong thiệp mời thôi nôi bố mẹ sẽ điền đầy đủ những thông tin sau:

• Tên của bé. Bố mẹ nên đề cả họ và tên của bé, hoặc biệt danh mà cả nhà thường gọi bé.
• Thông tin về thời gian, địa điểm. Bố mẹ nên ghi chính xác ngày, giờ, địa chỉ diễn ra buổi tiệc thôi nôi. Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể in kèm bản đồ ở mặt sau của thiệp.
• Thông tin liên lạc của bố mẹ/phụ huynh. Bố mẹ nên để lại số điện thoại, mạng xã hội Zalo, Facebook của bố mẹ/phụ huynh của bé để người nhận có thể liên lạc khi cần.
• Hình ảnh của bé và gia đình. Bố mẹ có thể chọn một hình ảnh chung của bé và gia đình để in lên thiệp mời, hoặc dán vào phần trong cùng của thiệp. Hình ảnh này sẽ cho người nhận thấy được sự hạnh phúc và yêu thương của gia đình đối với bé.

Những thông tin về địa điểm và thời gian tổ chức tiệc trong thiệp thôi nôi cần được viết một cách chính xác và cẩn thận.

Cách viết thiệp thôi nôi sáng tạo (mẫu tham khảo)

Lưu ý khi viết thiệp mời thôi nôi cho bé

• Lên danh sách khách mời: Trước khi biết cách viết thiệp thôi nôi cha mẹ cần lên một danh sách khách mời, để dễ dàng theo dõi số lượng và để dễ chọn ra những người thân cận đến dự tiệc.
• Chuẩn bị thiệp mời: Cha mẹ có thể tự thiết kế hoặc tự mua thiệp theo mẫu có sẵn. Nhớ là hãy điều đủ thông tin thời gian, địa điểm, tên và hỉnh đại diện của bé.
• Chọn màu và chất liệu giấy cho thiệp mời: Tuy vào giới tính của bé mà cha mẹ nên tìm màu thiệp phù hợp với con. Bên cạnh đó, với chất liệu thiệp mời thì có các dạng chất liệu như giấy glossy, giấy font và giấy mỹ thuật, mỗi loại giấy sẽ có độ dày khác nhau, tùy vào sở thích của gia đình.

Gợi ý quà tặng cho bé trong lễ thôi nôi

Thôi nôi là cột mốc đáng nhớ của con, do đó người lớn cũng thường băn khoăn không biết sẽ tặng gì cho con và gia đình trong dịp lễ này. Dưới đây là 20 gợi ý từ MarryBaby về quà tặng thôi nôi dành cho bé:

1. Lì xì.
2. Quần áo.
3. Giày dép.
4. Sữa, bỉm.
5. Địu em bé.
6. Trang sức.
7. Bộ bàn ghế.
8. Yếm ăn dặm.
9. Ghế ngồi ô tô.
10. Truyện cổ tích.
11. Xe điện tập đi.
12. Thú nhồi bông.
13. Ngựa bập bênh.
14. Đồ chơi có nhạc.
15. Đồ chơi siêu nhân.
16. Xe điều khiển từ xa.
17. Nơ, băng đô, kẹp tóc.
18. Đồ chơi trong nhà tắm.
19. Đồ chơi phát triển tư duy.
20. Bảng chữ số, bảng chữ cái.

Câu hỏi thường gặp

Cúng thôi nôi thì tính lịch âm hay lịch dương?

Khi tính ngày làm lễ cúng thôi nôi cho cả bé trai và bé gái sẽ tính theo lịch âm chứ không tính theo lịch dương. Tuy nhiên, ngày nay người ta thường sử dụng lịch dương nhiều hơn nên bố mẹ cũng có thể tính ngày theo lịch dương để thuận tiện cho mình.

Làm thôi nôi năm nhuận (năm nhuần) tính như thế nào?

Câu trả lời chính xác là bố mẹ tính ngày bằng cách lùi cả ngày và tháng. Bố mẹ sẽ dựa trên câu nói “gái lùi hai, trai lùi một” và lùi lại thêm một tháng để ra được ngày thôi nôi cho con. Ví dụ như, con sinh vào ngày 10/4/2022 âm lịch, nếu là con trai thì làm lễ vào 9/3/2023 âm lịch, còn con gái sẽ là 8/3/2023 âm lịch.

Kết luận

Như vậy, bài viết trên đã mang đến thông tin tổng quan về lễ cúng thôi nôi cho cả bé trai và bé gái. Hy vọng bố mẹ đã tìm hiểu được thông tin cần thiết để tổ chức một buổi thôi nôi đáng nhớ cho con nhé.