Trẻ sơ sinh chậm tăng cân phải làm sao?

Mỗi đứa trẻ sơ sinh đều có tốc độ phát triển riêng. Đa phần, các bé đều có xu hướng tăng cân trong thời gian bú sữa mẹ. Trong một số trường hợp, trẻ bú mẹ không tăng cân, điều này gây ra lo lắng cho nhiều phụ huynh. Dưới đây là một số lời khuyên từ bác sĩ dành cho bạn.

1. Phân biệt tăng cân chậm tự nhiên với vấn đề tăng cân chậm/không tăng cân

Như đã nói ở trên, mỗi đứa trẻ khi sinh ra đều sẽ có một tốc độ phát triển riêng biệt. Có bé tăng cân rất nhanh trong những tháng đầu, nhưng cũng có bé không tăng được nhiều cân. Điều quan trọng là làm sao biết được bé tăng cân chậm do tự nhiên hay do bé có bất thường về sức khỏe?

Một bé có sự tăng cân chậm do tự nhiên thường vẫn tăng cân đều đặn nhưng tăng rất ít. Ngoài ra, một số yếu tố khác cho thấy điều này gồm:

Trong 2 tuần đầu sau khi sinh, bé có thể giảm cân nặng nhưng những tháng tiếp theo sẽ nhanh chóng lấy lại cân nặng này và tăng đều đặn trong suốt thời gian bú sữa mẹ.

• Bé tăng ít nhất 30 gram mỗi ngày trong 3 tháng đầu tiên.
• Trong khoảng 3 – 6 tháng tuổi, mỗi ngày bé sẽ tăng ít nhất 20 gram.

Trái lại, trường hợp trẻ không tăng cân hoặc tăng dưới mức quy định được đề cập phía trên trong suốt nhiều tuần lại là dấu hiệu đáng lo ngại. Lúc này, ngoài dấu hiệu không tăng cân, bé còn có thể có một số biểu hiện khác:

• Bé không tăng lại cân cũ sau 7 – 14 ngày sau khi sinh.
• Có sự sụt giảm đáng kể về tốc độ tăng trưởng nói chung (cân nặng, chiều cao, chu vi đầu,...) trong đường cong tăng trưởng của bé.

2.Nguyên nhân trẻ sơ sinh chậm tăng cân

Nguyên nhân trẻ sơ sinh chậm tăng cân, tăng cân ít thậm chí không tăng cân trong thời gian dài thường là do:

1. Bé không được cho bú đủ số lần cần thiết

Trẻ sơ sinh lười bú chậm tăng cân. Cha mẹ không hiểu nhu cầu ăn uống phù hợp cho con mình. Cơ thể trẻ sơ sinh cần rất nhiều năng lượng để tăng trưởng và hoạt động nên nhu cầu bú của bé rất cao, khoảng 8-12 cữ/ngày. Nếu vì một lí do nào đó mẹ không cho con bú đủ số lần cần thiết thì dễ khiến bé chậm tăng cân.

2. Trẻ ngậm ti mẹ không đúng cách

Việc bú sai tư thế, ngậm vú không đúng cách hay phản xạ bú yếu khiến trẻ không mút đủ lực để hút sữa vào miệng. Điều này khiến bé không lấy đủ sữa từ bầu ngực của mẹ, dẫn đến không đủ dinh dưỡng để tăng cân.

3. Thời gian bú của trẻ không hợp lý

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân có thể vì lý do thời gian bú của trẻ không hợp lý. Trẻ sơ sinh bú khoảng 8-12 lần/ngày và khoảng cách giữa các cữ bú là từ 2-3 giờ, mỗi lần bú thường kéo dài khoảng 20 phút. Như vậy, nếu các cữ bú quá gần nhau hoặc cách nhau quá lâu,thời gian bú quá ngắn thì khả năng bú của bé sẽ kém hơn, dẫn đến cơ thể không nhận đủ lượng sữa để tăng cân đúng chuẩn.

4. Lượng sữa mẹ không cung cấp đủ cho nhu cầu của trẻ

Mẹ ít sữa không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ sơ sinh dẫn đến con bị chậm tăng cân và có nguy cơ phát triển chậm hơn so với trẻ cùng tháng tuổi. Mẹ bị trầm cảm sau sinh, mẹ căng thẳng, mắc bệnh lý, lười cho con bú, thể trạng yếu, chế độ dinh dưỡng nghèo nàn, thường xuyên mất ngủ… làm giảm số lượng sữa, dẫn đến không đủ sữa để cung cấp cho con.

5. Sữa mẹ không đủ dưỡng chất

Sữa mẹ là nguồn thức ăn đa dạng các chất dinh dưỡng thiết yếu nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh. Song, vì nhiều lý do chẳng hạn như chế độ ăn uống nghèo nàn, mất cân bằng hoặc do bệnh tật mà sữa mẹ không cung cấp đủ lượng chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ. Khi nguồn sữa mẹ kém chất lượng sẽ dẫn đến trẻ sơ sinh chậm tăng cân do thiếu hụt dinh dưỡng.

6. Tắm cho bé sau khi bú

Thói quen tắm cho trẻ sơ sinh sau khi vừa bú xong gây hại cho hệ tiêu hóa, khiến trẻ khó hấp thu dinh dưỡng để tăng cân. Bởi vì, tắm gội khi bụng no dễ khiến trẻ bị trớ, sặc, trào ngược dạ dày thực quản và không giữ được sữa trong dạ dày. Nghiêm trọng hơn, việc này còn có thể gây thiếu dưỡng khí lên não, làm chết não, cực kỳ nguy hiểm cho bé.

7. Trẻ sinh non

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào. Tuy nhiên, nhìn chung trẻ sinh non có nguy cơ chậm hoặc khó tăng cân cao hơn so với trẻ sinh đủ tháng. Nguyên nhân xuất phát từ việc bú mẹ thường khó khăn hơn đối với trẻ sinh non. Bởi các cơ mà bé sử dụng để bú và mút chưa phát triển hoàn thiện. Ngoài ra, vòm miệng của bé lúc này cũng có thể nhỏ hơn nhiều so với đầu vú mẹ nên việc bắt, ngậm vú rất khó khăn. Tất cả những điều này đều dẫn đến việc trẻ bú kém, không nhận đủ lượng dinh dưỡng để tăng trưởng và phát triển. Thêm một yếu tố nữa là trẻ sinh non thường có hệ tiêu hóa yếu, dẫn đến việc hấp thu dinh dưỡng kém nên càng khó tăng cân hoặc tốc độ phát triển chậm hơn. Hậu quả là khiến trẻ sơ sinh tăng cân chậm hay thậm chí là trẻ sơ sinh không tăng cân.

8. Trẻ có vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa

Các vấn đề về tiêu hóa có thể khiến trẻ sơ sinh chậm tăng cân. Trào ngược dạ dày thực quản, tiêu chảy mãn tính, bệnh gan mạn tính, bệnh celiac (không dung nạp gluten), không dung nạp Lactose có thể khiến trẻ khó hấp thu đủ chất dinh dưỡng và calo để tăng cân.

9. Trẻ gặp vấn đề về miệng, họng

Trẻ sứt môi, hở hàm ếch, nẻ môi, lở mép, nhiệt miệng, tưa lưỡi, viêm họng… đều khó ngậm, nuốt dẫn đến bú kém, khó tăng cân.

8. Trẻ có vấn đề về sức khỏe

Bé mắc bệnh tim, phổi, nội tiết hoặc các vấn đề về gen, chẳng hạn như hội chứng Down đều hấp thu dinh dưỡng kém, dẫn đến chậm tăng cân.

3.Trẻ sơ sinh tăng cân chậm có nguy hiểm không?

Tăng cân là một trong nhiều dấu hiệu cho thấy sức khỏe tốt của trẻ đang bú mẹ. Đôi khi, bé sơ sinh chậm tăng cân nhưng lại hoàn toàn khỏe mạnh, bé đơn giản chỉ là tăng cân chậm bởi vì đó là mô hình tăng trưởng đặc thù của riêng bé.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp khác nếu bé không tăng cân theo một số mô hình nhất định kèm theo các dấu hiệu trẻ sơ sinh không tăng cân trên, bạn nên đưa bé đến bác sĩ để kiểm tra tình trạng chậm tăng cân này là tự nhiên hay là do nguyên nhân gì khác.

Trẻ sơ sinh chậm tăng cân kéo dài có thể dẫn đến sự chậm trễ vĩnh viễn về tinh thần, cảm xúc hoặc thể chất.

4.Chẩn đoán tình trạng trẻ sơ sinh không tăng cân hoặc chậm tăng cân

Bác sĩ có thể dựa vào việc tăng cân để chẩn đoán về tình trạng chậm tăng cân ở trẻ sơ sinh:

• Không tăng khoảng 30g/ngày cho đến khi trẻ 3 tháng tuổi.
• Không lấy lại cân nặng sau sinh từ 10 – 14 ngày sau khi sinh.
• Có tốc độ tăng trưởng (trọng lượng, chiều dài hoặc chu vi vòng đầu) giảm đáng kể so với đường cong trước đó của bé.

5.Trẻ sơ sinh chậm tăng cân phải làm sao?

Khi trẻ sơ sinh chậm tăng cân, tăng cân quá ít hoặc không tăng cân, bố mẹ có thể:

• Xem xét cho con dùng thêm sữa công thức phù hợp;
• Sử dụng núm vú hỗ trợ để đưa sữa mẹ vào miệng bé dễ dàng hơn, giúp con bú được đủ lượng sữa cần thiết cho quá trình phát triển;
• Đảm bảo con ngậm núm vú mẹ đúng. Nếu không có kinh nghiệm, mẹ nên nói chuyện với bác sĩ, chuyên gia hoặc người có kinh nghiệm trong việc cho con bú để được tư vấn và giúp đỡ nếu cần;
• Cho trẻ bú mẹ đúng cách. Cho bé bú mẹ bất cứ khi nào trẻ có dấu hiệu đói, thường xuyên, cả ngày lẫn đêm. Cứ mỗi 2 – 3 giờ, mẹ nên cho con bú một lần. Đối với những trẻ bú sữa công thức, cách nhau 3 – 4 giờ mẹ nên cho bé bú một lần.
• Tránh hoặc hạn chế cho bé sử dụng núm vú giả trong 6 tuần đầu sau sinh. Việc ngậm ti giả thường xuyên có thể làm con bú kém, bé không nhận đủ lượng sữa mẹ, dẫn đến chậm tăng cân;
• Chăm sóc giấc ngủ cho bé yêu. Phụ huynh cần chăm chút giấc ngủ của con, đảm bảo con ngủ đúng giờ, đủ và ngon giấc.
• Ghi chép và theo dõi cân nặng của trẻ thường xuyên;
• Đưa con đi khám bác sĩ ngay khi có dấu hiệu trẻ sơ sinh chậm tăng cân;
• Chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa;…

Hi vọng những chia sẻ trên đã giúp mẹ giải đáp được thắc mắc Trẻ sơ sinh chậm tăng cân phải làm sao. Chúc em bé của mẹ ăn ngoan ngủ ngoan chóng lớn nhé.