Có bao giờ bạn dạy con theo cách " trả đũa" chưa?

Không biết là mỗi đứa mỗi tính hay như thế nào, nhưng hiện mình đang dạy con theo cách "trả đũa" này và thấy con có vẻ hợp tác và thấu hiểu lời ba mẹ dạy hơn. Tuy nhiên sau khi đọc bài của chị Quỳnh thì mình lại có cái nghĩ khác:

1. Mẹ gọi mãi không thưa, sau đấy mẹ quyết định im lặng khi con gọi để con biết rằng cảm giác bị người khác phớt lờ khó chịu đến thế nào.

2. Khi tức giận con hay đánh bố mẹ, nói mãi con không tiến bộ. Một hôm bố tức quá đánh con một cái rồi giảng giải: “Con đã hiểu bị đánh thì đau đến thế nào chưa? Con đánh bố bố cũng đau như thế”.

_________

Có thể bạn chưa từng có ý định “trả đũa” các hành vi chưa đúng của con mà chỉ muốn đặt con vào tình huống của người khác để thấu hiểu và tự điều chỉnh hành vi của mình. Vì thế đừng cảm thấy bài viết này đang công kích hay lên án bạn. Chúng ta cùng làm cha mẹ, cách xử lý chưa đúng không có nghĩa bạn là một phụ huynh tồi.

__________

“Hai cái sai không bao giờ thành một cái đúng”.

Khi đứng ở góc nhìn của đứa trẻ, hành động bạn lặp lại cái sai của trẻ chính là đang “trả đũa” và “ăn thua” với chúng. Bởi vì rõ ràng bạn là người lớn, bạn biết việc này mang lại tổn thương và khó chịu cho đối phương nhưng bạn vẫn làm. Dù sau đó bạn có nói gì, có giảng giải thế nào, lý do đằng sau có là gì thì sự thật “bạn đã gieo tổn thương vào lòng con” vẫn không thay đổi. Con đã tổn thương vì bạn mất rồi!

Hành vi của con có thể thay đổi sau đó do con bị shock, sợ hãi, giật mình. Việc này mang lại kết quả tức thì nhưng về lâu dài sẽ có những hậu quả lớn hơn.

Khi bạn “trả đũa” con, bạn đang dạy con tính ăn miếng trả miếng, ngay cả khi hành động đó mang lại tổn thương cho người khác và cả chính mình (khi đánh con bạn cũng đau mà, phải không?). Con học được từ bạn rằng: “Khi người khác không tốt với mình, không làm đúng ý mình, hãy trả đũa vì nó có tác dụng”.

Nhưng thực tế là lòng bao dung và nhẫn nại còn có tác dụng hơn thế.

Quay lại ví dụ ở đầu bài:

1. Khi gọi mà con phớt lờ, hãy đến gần xem điều gì đang khiến con quá tập trung và ngắt nguồn tập trung đó trước. Con đang xem TV thì tạm dừng lại hoặc tắt TV, đang chơi đồ chơi thì cầm vào tay đang cầm đồ chơi của con, không làm gì thì chạm vào vai hoặc nắm tay. Ngồi xuống thấp bằng con và nhắc lại: “Con không nghe thấy bố/ mẹ gọi hả? Bây giờ bố/ mẹ ngồi gần thế này con đã nghe rõ chưa?”. Con phản hồi lại thì mới nhắc lại chuyện chính.

Đừng đứng từ xa réo lại hay đứng từ trên tầng réo xuống. Vừa đau cổ họng vừa ầm ỹ nhà cửa mà con vẫn không để ý đâu. Nếu có thì sau này con cũng sẽ bắt chước bạn đứng réo người khác.

2. Mỗi đứa trẻ có cách giải toả cơn tức giận khác nhau. Cách giải toả có thể chưa phù hợp nhưng nhu cầu giải toả của con không bao giờ là sai hay xấu. Cách giải toả chưa đúng thì bạn nên dạy con các cách giải toả khác mà bạn thấy phù hợp hơn. Việc bạn đánh lại con chỉ khiến con nghĩ rằng cảm xúc tức giận của mình là sai, mình không được phép tức giận hay thể hiện sự tức giận. Sau này con sẽ gặp khó khăn trong việc đối diện với các cảm xúc tiêu cực.

________

Bạn có biết niềm hạnh phúc lớn nhất khi có cha mẹ là gì không? Đó là bạn có thể lớn lên, thành người, được giúp đỡ và dạy dỗ mà không cần thiết phải trải qua tổn thương. Cha mẹ chính là người hướng dẫn và giúp đỡ của con cái. Nếu bạn dạy con bằng cách gieo tổn thương để rút kinh nghiệm thì những đứa trẻ còn cần cha mẹ để làm gì nữa? Cách này xã hội cũng dạy chúng được mà, phải không?

________

Quỳnh from Happier Parenting